Pse është i rëndësishëm për të krishterët studimi i veprave të filozofisë?

0
7

Kaon Serjani

Do të komentoj mbi pesë arsye të rëndësishme.

Së pari, meqenëse filozofët (sidomos ata të Perëndimit) janë anagazhuar prej kohësh në punën e të menduarit qartë dhe thellësisht, të kuptuarit dhe vlerësimin e punës së tyre është një ushtrim i shkëlqyer mendor për një të krishterë. Duke u ekspozuar ndaj formulimeve dhe argumenteve rigoroze filozofike mund të përfitojnë edhe ata që janë të përfshirë në fusha jofilozofike, por kjo është veçanërisht e rëndësishme për teologët, predikuesit, mësuesit, ungjilltarët dhe apologjetët e krishterë, në mënyrë që të përmirësojnë cilësinë e argumentimit të tyre.

Së dyti, meqenëse qëllimi i një filozofi është të formulojë dhe shqyrtojë botëkuptimet, dhe duke qenë se krishterimi është gjithashtu artikulim i një botëkuptimi, ndërveprimi i tij me filozofinë është veçanërisht i rëndësishëm. Zakonisht, çdo filozof i madh ka një sistem që shpjegon se si ne dimë diçka (epistemologjia), çfarë është realiteti (metafizika) dhe si të jetojmë (etika). Të gjitha këto janë gjithashtu në qendër të synimeve të shpjegimit të botëkuptimit të krishterë.

Së treti, leximi i historisë së filozofisë perëndimore mund t’u sjellë dobi teologëve të krishterë që të shprehin me fjalë disa koncepte të krishtera. Për shembull, terma të tillë si natyrë, substancë dhe person që gjenden në doktrinat e Trinisë dhe personit të Krishtit, janë terma filozofikë që nuk gjenden në Bibël, por janë zhvilluar së pari nga filozofët grekë. Kjo nuk është domosdoshmërisht një gjë e keqe. Përdorimi i përgjegjshëm i termave dhe koncepteve jo-biblike për të shpjeguar doktrinat biblike mund të jetë shumë i dobishëm dhe i rëndësishëm. Për shembull, Agustini përdori konceptin e Platonit për dijen si kujtim për të shpjeguar doktrinën e krishterë të dijes, të cilën ai e quajti “Ndriçim Hyjnor”. Për më tepër, shumë të krishterë bashkëkohorë sot e shohin Teorinë e Formave të Platonit të dobishme për të folur për marrëdhëniet midis Zotit dhe objekteve abstrakte.

Së katërti, duke lexuar historinë e filozofisë, një i krishterë mund të përgatitet më mirë për dëshminë e Ungjillit, si dhe për të bërë apologjetikë. Shumica e çështjeve filozofike të sotme nuk janë të reja, por një rishfaqje e ideve të vjetra. Nga bota e lashtë në botën bashkëkohore gjejmë mosmarrëveshje midis materialistëve dhe idealistëve, empiristëve dhe racionalistëve, teistëve dhe ateistëve. Në këtë drejtim, leximi i historisë së filozofisë do ta trajnojë të krishterin se si të përballet me sfidat filozofike të kohës së tij. Për shembull, Karl Barth i gjeti shkrimet e Kierkegaard-it të dobishme për të sulmuar teologjinë liberale të kohës së tij. Dikush mund të mësojë gjithashtu nga historia e filozofisë për të diagnostikuar më mirë kulturën në të cilën ai ose ajo jeton. Për shembull, shumë kritikë të kulturës do të thonë se mendimi postmodernist në Perëndimin e sotëm është, të paktën pjesërisht, ndikimi i shkrimeve të Fridrih Niçes. Në këtë aspekt, leximi i Niçes do ta përgatisë të krishterin se si të adresojë kulturën postmoderne me Ungjillin.

Së pesti, nga historia e filozofisë mund të mësohen të vërteta edhe duke lexuar filozofë ateistë. Pavarësisht paragjykimeve të ateistëve ndaj besimit të krishterë, duke qenë se të gjithë njerëzit janë krijuar sipas shëmbëlltyrës së Zotit, ata ende kanë njëfarë të vërtete në shkrimet e tyre. Për shembull, pavarësisht se sa skeptik ishte David Hjum ndaj mrekullive, ai vet tha se, nëse argumentet alternative që mohojnë një mrekulli biblike do të kenë nevojë për një mrekulli më të madhe për t’u shpjeguar, atëherë mrekullia biblike duhet të ketë ndodhur. Dikush do ta konsideronte këtë një ndihmë të madhe kur bëhet fjalë për mrekullinë më të madhe në histori: ringjalljen. Pse? Sepse shpjegimet alternative ndaj varrit bosh të Jezusit të dhëna nga natyralistët deri më sot (si p.sh. dishepujt e frikësuar vodhën trupin; ose Jezusi nuk vdiq vërtet; dishepujt shkuan në varrin e gabuar etj.), do të kërkonin një mrekulli më të madhe për të kuptuar në dritën e provave. Ky është një shembull se njohuri të vërteta mund të gjenden edhe duke lexuar filozofët skeptikë apo ateistë.